“Dünya Sağlık Örgütünün "Pandemi" olarak nitelendirdiği Koronavirüs (COVİD-19) salgınının gerek ülkemizde gerekse dünyada, sosyal ve ekonomik etkileri olacağı kaçınılmaz bir gerçektir. Bu etkileri minimize edebilmek yönünde devletimizin açıklamış olduğu ‘Ekonomik İstikrar Kalkanı’ paketinin acilen muhataplara doğru detaylarla iletilmesi, devreye sokulması ve olası sonuçlarının doğru verilerle geri bildirimlerinin muhataplardan toplanması büyük önem taşımaktadır.”
Ekonomik İstikrar Kalkanı paketi ile hedeflenenlerden bahseden Başkan Uğurdağ, “Bu paketle ‘Üretimin Devamlılığı’, ‘İstihdamda İstikrarın Devamı’ ve ‘Tüketim Alışkanlıklarının Değişmemesi’ amaçlanmaktadır. Ekonomik İstikrar Kalkanı paketi, tedbirleri arasında; işletme sermayesinde sıkışan firmaların borçlarının ertelenmesi, sıkışan firmaların ilave kaynağa ulaşmaları için KGF (devlet kefaleti) ile kredi kaynağına erişimi, Merkez Bankası’nın düşük faizli kaynak aktarımı ve düşük finansal maliyeti yaratması,kamu ve özel bankalarının piyasaya kredi temininde teşvik etmek, pakette yer alan sektör firmalarına ‘Vergi ertelemesi’ avantajı ile likidite desteği oluşturmak gibi maddeler yer almaktadır. Stok finansmanı için Eximbank Sevk Öncesi İhracat Kredisi (SÖİK) aktif olarak kullanılacaktır. Küresel tedarik zincirinde kırılmalar yaşanması durumunda hem üretim hem de perakendede önceliklere göre alternatif kanallar ile devlet teşviki verilecektir.
KORONAVİRUS'ÜN DÜNYA EKONOMİSİNE ETKİLERİ
“ABD’nin borsada yüzde 13 daralma yaşaması, tahvil ve bono piyasalarının alış/satış hacimlerinde düşüş gerçekleşmesi, FED faiz oranının yüzde 0 olarak revize edilmesi,
FED’in1,5katrilyon dolar hacimli 90 günlük repo pazarı açılması gibi yatırımcıların likiditesini ülke içinde tutmaya yönelik çalışmaları görülüyor. AB ülkelerinde de benzer kararlar uygulanmaktadır. Salgın kapsamında Çin’den "Tedarik Alt Yapı Zinciri"nin kırılması ile tüm dünyada kayıplar yaşamıştır. Çin'in yaptığı resmi açıklamada salgının kontrol altına alındığı ve eski üretim kapasitesinin Nisan 2020 itibariyle yeniden yakalanabileceği açıklanmıştır. Rusya ile Suudi Arabistan arasında petrol fiyatlarında ciddi rekabet söz konusu olup krizin temelinde pazar payı kavgası yatmaktadır. Petrol varil fiyatı başa baş noktası 40 dolar/varil olmasına karşın ülkeler pazar payını kaybetme korkusu ile fiyatları 20 dolar/varile kadar çekmiştir. İran'da salgından bağımsız olmakla birlikte ABD’nin uygulamış olduğu mevcut ve yeni ambargo kararları ve yaptırımları sebebiyle; tecrit edilmiş olan ülkenin ekonomik kaosa sürüklenebileceği tahmin edilmektedir.”
“Salgından ekonomik anlamda en az etkilenen ülkeler arasında olan Türkiye’de sağlık alanında alınan tedbirler ile salgının en az hasarla atlatılması hedeflenmektedir.”
EKONOMİYİ BASKILAYAN UNSURLAR
“2019 yılında kur atakları ile ekonomimiz sınanmıştır. Bu kur atakları; forward, swap, opsiyon kanallarına sınırlama getirilmesi ve yurt dışı döviz giriş ve çıkışlarının kambiyo vergisiyle sınırlandırılması ile bertaraf edilmiştir. Ek olarak kamu bankaları işbirliği ile döviz piyasasında TL'nin negatif ayrışmanın önüne geçilmiştir. Bunun devlet bütçesine maliyeti 40 mia$'dır. Özel sektör yabancı kaynak borcu 400mia$'dır Bunun kısa vadeli dönüş miktarı 170mia$ seviyesindedir. Bu da Merkez Bankası rezervlerinin çok üzerindedir.TCMB’nin 2020 ödeyeceği yedek akçe tutarı 35mia$'dır. Suriye kaynaklı mülteci sorununun ekonomimize maliyeti 40mia$'dır. S-400 sorunu ve Halk Bankası sorunu (ambargolu ülke transferi)ABD tarafından devamlı gündeme getirilmektedir.”
PİYASADAKİ İŞLETMELERİN, TÜKETİCİLERİN DEVLETTEN BEKLENTİLERİ
“Üretici; KDV ve Konaklama Vergisi indiriminin tüketici menfaatine olduğunu düşünmektedir. Devletten beklentisi üreticinin ödemiş olduğu stopaj vergisinin alınmaması yönündedir. Bu dönemde kira artışının yapılmaması beklenmektedir. Adli ve mali tatilin erkene çekilmesi, icra takiplerinin durdurulması, üreticiye KDV iade ödemelerinin hızlandırılması, Mart ayı sonunda verilecek Muhtasar Vergi ve Stopaj Vergisinin Likiditeyi etkileyeceği gerekçesiyle ertelenmesi talep edilmektedir. KDV oranlarında düşüş talebi (yurt içi talebi olumlu etkileyecek), mobilya, madencilik gibi ihracata lokomotif ve istihdam oranı yüksek sektörlerin pakette yer alması da üreticinin talepleri arasında yer almaktadır.
PİYASADAKİ İŞLETMELERİN VE TÜKETİCİLERİN ENDİŞELERİ;
“Sürecin belirsizliği, deflasyon beklentisi, çiftçiye yönelik tedbirlerin alınmamış olması, pakette bahsedilen 100mia TL bütçenin kaynağının belirtilmemiş olması, yurt dışı alacakların tahsilinde sıkıntı yaşanması sonucu İş Kontratlardan doğan hukuki yaptırımlar, bankaların alacak tahsilatında yaşayacakları sıkıntılar neticesinde piyasayı fonlayamayacağın dan duyulan endişe, temerrüde düşen firmaların kredi siciline yazılacak ‘mücbir sebep’ açıklaması kamu bankalarının haricinde dikkate alınmayacağı endişesi durumları tüketicilerde endişe oluşturmaktadır” dedi.
EKONOMİK İSTİKRAR KALKANI PAKETİ
Ekonomik istikrar kalkanı paketinin içeriğine değinen Başkan Uğurdağ, “Perakende, AVM, demir-çelik, otomotiv, lojistik-ulaşım, sinema-tiyatro, konaklama, yiyecek-içecek, tekstil-konfeksiyon ve etkinlik-organizasyon sektörleri için muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primlerinin Nisan, Mayıs ve Haziran ayı ödemeleri 6’şar ay ertelendi. Koronavirüs salgınıyla ilgili tedbirlerden etkilendiği için nakit akışı bozulan firmaların bankalara olan kredi anapara ve faiz ödemeleri asgari 3 ay ötelenecek ve gerektiğinde bunlara ilave finansman destek sağlanacak. Kredi garanti fonuna sağlanan destek 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkarılacaktır. Bu kredilerde öncelik gelişmelerden olumsuz etkilendiği için likidite ihtiyacı oluşan ve teminat açığı bulunan firmalar ile kobilereveriecektir. İhracattaki geçici yavaşlama sürecinde kapasite kullanım oranlarının korunması amacıyla ihracatçıya stok finansmanı desteği verilecektir. Koronavirüs etkisiyle Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında temerrüte düşen firmaların kredi siciline ‘mücbir sebep’ notu düşülecektir. Esnek ve uzaktan çalışma modelleri daha etkin hale getirilecektir. Kısa çalışma ödeneğinden faydalanmak için gerekli süreçler kolaylaştırılacak ve hızlandırılacaktır. Telafi çalışma süresi 2 aydan 4 aya çıkartılacaktır. Asgari ücret desteği devam edecektir. Vatandaşlarımız için uygun avantajlı şartlarda sosyal amaçlı kredi paketlerinin devreye alınması teşvik edilecektir. Bu dönemde işlerinin olumsuz etkilendiğini beyan ederek talepte bulunan esnaf sanatkalarınHalkbank’a olan kredi borçlarının Nisan, Mayıs ve Haziran anapara ve faizleri 3 ay süreyle ve faizsiz olarak ertelenecektir. En düşük emekli maaşı 1.500 TL’ye yükseltilecektir. Ziraat Bankası, Halk Bankası ve İş Bankası 31 Mart tarihinde ödenmesi gereken kredileri ertelenecek. Ayrıca nakit akışı bozulanlar için kredi yapılandırma paketi devreye alınacak. Geri kazanım katılım payı (gekap) beyanname dönemleri 6 aya çıkarıldı, ilk beyan Temmuz sonunda verilecek. TOBB nefes kredisi yeniden başlayacak.”
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
“Kısa çalışma ödeneği başvurusu bugün itibariyle başlıyor. Kısa çalışma ödeneği, koronavirüs salgını ile mücadelede geçici olarak iş yerleri kapanan çalışanlara İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödenecek.Kısa çalıma ödeneği, işyerlerindeki haftalık çalışma saatlerinin en az 3’te 1 oranında azaltılması veya en az 4 hafta durdurulması hallerinde 3 ayı aşmamak üzere işçilerin çalışmadıkları dönem için İŞKUR tarafından destek verilmesidir. Koronavirüsü salgınından olumsuz etkilendiği gerekçesiyle kısa çalışma uygulamak isteyen işverenler, 23.03.2020 tarihinden itibaren çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri ve Hizmet Merkezlerine özel olarak oluşturulan elektronik posta adreslerine gerekli belgeleri göndermek suretiyle başvurabilecektir. Kısa çalışma ödemeleri, bakanlığımız rehberlik ve teftiş başkanlığınca yapılacak uygunluk tespitinin ardından gerçekleştirilecektir. Koronavirüs salgınından olumsuz etkilenen tüm işletme ve girişimcilere çağrı yapıyorum.Çalışanını koru, istihdamını düşürme, ihtiyacın olan kaynak kısa çalışma ödeneğinde.Başvurular bugün başladı.www.işkur.gov.tr adresinde detaylı bilgiler yer alıyor
İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası koronavirüsün ekonomik etkilerini analiz etti
İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası tarafından koronavirüsün ekonomik etkilerini analiz etmek amacıyla yapılan saha çalışması tamamlandı. Sanayide çarkların dönmesi ve istihdamın korunması için açıklanan Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi’nin hızlı ve doğru atılmış önemli bir adım olduğunu belirten İnegöl iş dünyası temsilcileri, paketin ilave tedbirlerle güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı. İTSO üyelerinin öncelik verdiği konuların başında SGK prim ve muhtasar ödemelerin işverenden alınmaması, kısa çalışma ödeneğinin şartlarında esnekliğe gidilerek kapsamının genişletilmesi, KDV ve gelir vergisi ödemelerinin ertelenmesi geliyor.İşletmelerin çek ve benzeri ticari yükümlülüklerini yerine getirebilmeleri için faizsiz kredi garanti fonu teminatlı kısa dönemli kredi tahsisi düzenlenmesi talepleri yer aldı.Koronavirüsünİnegöl’de sanayi ve ticaret hayatına etkisini analiz etmek ve İTSO üyelerinin yaşadıkları sorunları ve çözüm önerilerini belirlemek üzere ‘koronavirüs ekonomik etki ölçüm saha çalışması’ gerçekleştirildi. İTSO Meclis, ve Komite Üyelerinin tamamını kapsayan çalışmaya göre iş dünyasının yüzde 88’i koronavirüs dolayısıyla ticari faaliyetlerinin olumsuz etkilendiğini belirtti. Çoğunluğunu perakende, gıda ve kimya sektörü temsilcilerinin oluşturduğu yüzde 5’lik dilim ise koronavirüs salgınından olumlu etkilendiğini ifade etti.Ankete katılanların yüzde 70’i koronavirüs dolayısıyla tahsilatlarda sorun yaşandığını kaydederken, iç satışların olumsuz etkilendiğini söyleyenlerin oranı ise yüzde 90 oldu. Ankete katılanların yüzde 80’i da ihracatlarının olumsuz etkilendiğini dile getirdi.Üyelerimizin koronavirüsün yol açtığı ekonomik krizi en az hasarla atlatabilmesi için gece gündüz çalışıyoruz. Her sektörden firmanın sesi olmak ve 4 bini aşkın üyemizin yaşadığı sorunları çözüme kavuşturmayı amaçlıyoruz.Bize ulaşan problemleri, çözüm önerilerimizi, sıkıntılı süreci en az zararla atlatmak için yapılması gerekenleri içeren raporumuzu daha öncesinde ilgili kurumlarımıza iletmiştik. Raporumuzda dile getirdiğimiz konuların birçoğu Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanan Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi’nde karşılık bulmuştu. Söz konusu pakette zamanında alınmış, doğru tedbirlerin yer almaktadır buna karşın koronavirüsün halk sağlığının yanı sıra ekonomi üzerindeki etkisinin de giderek derinleşmektedir. Bu sancılı süreçte hepimiz için aslolan önce insan sağlığıdır. Ancak güçlü Türkiye için işletmelerimizi de yaşatmamız gerekiyor. Koronavirüs ekonomik etki ölçüm saha çalışmasında iş dünyamız Ekonomik İstikrar Kalkanı’nınyeni tedbirlerle güçlendirilmesi gerekliliğini vurguladı.”
“Yapılan saha çalışmasında iş dünyasının dile getirdiği taleplerin bazılarını aktarmak istiyorum. Tüm firmalar için öncelikle Mart, Nisan, Mayıs aylarına yönelik aylık SGK prim ve muhtasar ödemelerinin işverenden alınmaması, tüm firmalar için KDV ve gelir vergisi ödemelerinin ertelenmesi, esnaf ve küçük ölçekli işletmelerin çek ve benzeri ticari yükümlülüklerini yerine getirebilmeleri için faizsiz KGF teminatlı kısa dönemli kredi tahsisi düzenlemesi yapılması, ucuz ve yeni kredi olanaklarının sağlanması gibi, konular yer almaktadır. Saha çalışması ile saptanan sorunlar ve çözüm önerilerini ilgili Bakanlıklar ve TOBB’a ileteceğiz, koronavirüsün risklerini en aza indirmek amacıyla tüm gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.”
İŞYERLERİNİN UYMASI GEREKEN 7 KURAL
“İşyerinin girişinde, istisnasız tüm çalışanların ateşi ölçülmeli. Bilim Kurulu’nun belirlediği 37.8 derecenin üzerinde ateşi olanlar işyeri ortamına girmemeli, ateş ölçen yetkililer çalışanlarla temas etmeksizin zorunlu olarak maske, gözlük ve eldiven kullanmalı. Çalışanlar, serviste, ofiste, yemekte ve çalışma alanlarında kendileri için belirlenmiş yerleri kullanmalı, herhangi bir olumsuzluk durumunda test edilecek kişilerin kolaylıkla tespit edilebilmesi için tüm çalışanlar kendi yerlerinde oturmalı ve aynı kişilerle temas etmeli. Son 14 günde yurtdışından gelmiş kişilere veya Covid-19 tanısı olanlara temas ettiklerini belirten çalışanlara, verecekleri yazılı beyanlarına dayalı izin kullandırılabilmeli. İşyerlerinde sabun, dezenfektan ve kolonya gibi hijyen ürünleri tüm alanlarda bulundurulmalı, hijyen ürünlerinin tüm çalışanlar tarafından kullanımı teşvik edilmeli.Çalışanlar arası mesafe en az 1.5 metre olmalı, üretim alanları, çalışma masaları, yemekhane gibi tüm alanlarda bu kural uygulanmalı, yakın teması ve kalabalığı önlemek için yemek saatleri düzenlenmeli, zorunlu haller dışında asansörler kullanılmamalı, zorunlu hallerde ise tek kişi binmeli, yakın mesafe çalışma zorunluğu bulunan kişiler sıkça değiştirmek koşulu ile maske kullanmalı, toplantılar dijital platformlara taşınmalı.Mal ve hizmet üretimi önem sırası belirlenerek, faaliyetler kritik ve kritik olmayan olarak gruplandırılmalı, yedek tedarik yolları belirlenmeli, vardiya sistemi veya çalışma saatlerinde yapılacak değişiklikler belirlenmeli, işyerinin faaliyetlerini sürdürebilmesi için asgari çalışan sayısı belirlenmeli, mevcut çalışanlar arasında virüs vakasının görülmesi durumunda, kişinin temas ettiği herkes karantinaya alınarak Sağlık Bakanlığına bildirilmeli.Sağlık Bakanlığı, Aile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayınlanan bilgilendirme videoları çalışanlara izletilmeli” ifadelerini kullandı.
