İnegöl Marangozlar ve Mobilyacılar Odası Başkanı Özcan Ayhan, ticarette sıklıkla karşılaşılmaya başlanan karşılıksız çeklerle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
LİMİTLİ ÇEK UYGULAMASINA GEÇİLMELİ
Limitli çek kullanımına geçilmesi gerektiğini ifade eden Başkan Özcan Ayhan, ?Çek kullanımıyla ilgili uzun zamandır dile getirdiğimiz bir konu var; limitli çek. Esnafımızın limitli çek kullanmasından yanayız. Firmasının kapasitesine göre bir limit belirlenmeli ve o limite göre çek kesmesi gerekiyor. Bankaların teminata göre çek vermesi, esnafımızın geleceği ve güvenirliği için önemli. Örneğin çek yaprağının üzerinde 10 bin lira limitlidir ibaresi olursa, 10 bin liranın üzerinde bir limit yazamaz. Aynı zamanda teminatlı olduğu için çeki alan esnaf, çekin ödeneceğinin garantisini alarak alışverişine devam edebilir. Esnafımızdaki en büyük sorun vadeden çok, çek ödenir mi sorusunun cevabıdır. Bir senelik çek alıyoruz ama bir sene sonra firma ayakta kalır mı, çek ödenir mi sorusu bizi tedirgin ediyor. Uzun yıllar çalıştığımız firmaların bir anda battığını görüyoruz. Bankalar çek defterini verirken bir teminat alsa, elindeki mülküne göre de esnaf çekini keser. Hem bu şekilde çek kullanımı azalacak, piyasa nakit alışverişe dönecek hem de çek kullananların çekleri de garanti olacak. Bu konuda bankalarda ellerini taşın altına koymaları gerekiyor. Yalnızca bin 400 lira vermekle sorumluluktan kaçamazlar. Çeki verdikleri kişileri iyi araştırmaları gerekiyor. Artık esnafımız 5-10 bin liralık değil, 50 bin liralık, 100 bin liralık çekler yazıyor. Bunlar ödenmediği zaman zarar daha da artıyor. Bankalar bin 400 lira ödeyerek bu işten sıyrılıyor. Karşılıksız çeklerin önüne geçilmesi lazım.?
303 BİN ÇEK KARŞILIKSIZ ÇIKTI
?Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi´nin Ağustos 2017 çek raporuna göre, yılın ilk 8 ayında bankalara ibraz edilen toplam çek tutarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,4 artarak 500 milyar TL, toplam çek adedi ise yüzde 9 azalarak 13 milyon adede düştü. Bu yılın ilk 8 ayında 11 milyar TL tutarında 303 bin adet çek karşılıksız çıktı. Bunların ise daha sonra 2 milyar TL tutarında 66 bini ödendi. Protesto edilen 8,1 milyar TL tutarında 621 bin senet olduğu kayda geçerken geçen yıl ilk 8 aya kıyasla protesto edilen senet adedi yüzde 6 azaldı, senet tutarı yüzde 9 arttı.?
BANKALARA BÜYÜK İŞ DÜŞÜYOR
?Bankalar çek hesabı açtırmak isteyen kişinin sosyal ve ekonomik durumunu iyi analiz edip araştırmalı. Dükkânın açılış tarihini, denetimlerini iyi yapmalı. Çekin karşılıksız çıkma riskini önleyici yeni düzenlemeler de yapılmalı. Bankalar müşterilere özel bir ticari arşiv tutabilir. Böylelikle güvenilir müşteri ayırt edilir, mağduriyetler azalır. Bu arşivde ticari sicillerine işlenmeli. Karşılıksız çekler genel anlamda iç ticaretteki dengeleri bozuyor. Zincir şeklinde ticari döngünün bir yerden çeklerle tıkanmasının ucu ilgili ilgisiz herkese dokunuyor. Vatandaşlarımız da bu konuda dikkatli olmalıdır. Üretici ile müşteri arasında sözleşme yapılmalı, yazılı ve hukuki sürece uygun olmalıdır? dedi.
BURSA´DA ÇOKÇA RASTLANIYOR
Başkan Ayhan karşılıksız işlemi yapılan çek tutarının ve adedinin en yüksek olduğu illere değinerek şunları söyledi; ?Karşılıksız işlemi yapılan çek tutarının en çok olduğu il sırasıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya. Tutar olarak karşılıksız çeklerin ibraz edilenlere oranının en yüksek olduğu iller ise Iğdır, Ağrı, Muş, Mardin, Batman? ifadelerini kullandı.