Mobilyacılar ve Marangozcular Odası Başkanı Özcan Ayhan ile Gazeteci Şerif Gürbaş´ın söyleşisi..
Mobilya EXPO fuarını atlattık. 38´incisi düzenlenen fuarı değerlendirecek olursak, beklentileri karşıladı mı, genel olarak tepkiler ne düzeyde?
TAŞ YERİNDE AĞIRDIR
?İnegöl Marangozlar ve Mobilyacılar Odası Başkanı Özcan Ayhan, ?Bu sene 38´incisini düzenlediğimiz MODEF EXPO, Ekim ayında yapıldı. Bundan 4-5 yıl önce de kurban bayramı münasebetiyle Ekim´de yapmıştık, mecburi olarak. Bu da İstanbul Fuarı´nın İnegöl ile aynı tarihte olmasından dolayı değişiklik yaptık. Riskli bir durumdu. İnsanlar Kasım´ın ilk haftasındaki fuara göre programlarını yapmışlardı. Fakat şükür ki 2016´nın Kasım´ından fazlası oldu, eksiği olmadı. İnşallah bundan sonra da bu tarihte odaklanırsak Ekim ayında fuarlarımızı yapacağız. Bu kararı istişareler sonucunda alacağız. Şahsi fikrim Ekim ortalarında bu fuarın devam etmesidir. Arada İstanbul fuarı geliyor, ondan sonra İnegöl´de Nisan fuarımız var. Bu tarihin arasının açılması iyi oldu. Yeni firmaların tanıtımları gayet güzeldi. Ertuğrulgazi Caddesi mobilya festivali yaptı. İnegöl´ün her noktasında bir hareket oldu. Fuarlar İnegöl´ün fuarıdır. Tüm İnegöl halkı otelinden taksisine hareketleniyor. İnegöl´deki bazı marka değeri kazanmış firmalarımız Çin´de de Amerika´da Almanya´da da fuarlara giriyorlar. İstanbul´un en önemli katılımcıları İnegöllüler oldu. Taş yerinde ağırdır. En güzel fuarları İnegöl´de yapalım istiyoruz. İnegöl kendisi bir fuar alanı? Mağazaları, ufak atölyeleriyle herkes bir şeyler yapıyor, çeşit oluyoruz, renk oluyoruz, İnegöl olarak fuarlara giriyoruz. İleride çabalarımız sonucu belli noktaya getirdiğimiz yeni fuar alanını hayata geçirirsek burada İstanbul´dan daha güzel fuarlar düzenlemeyi düşünüyoruz. Biz de dışarıdan seçme katılımcıları alacağız. İnegöl o zaman bir mobilya vadisi, mobilya şehri olacak. Fuar binasını bitirirsek İnegöl´e çok büyük değer katacağız.?
Fuarda ki hareketlilik üretime yansıdı mı, alıcılardan dönüşler başladı mı?
FUAR HAREKETLİLİK GETİRDİ
Sene başında KDV indirimleri vardı. O piyasaları hareketlendirdi. Yılın yarısı bitti. Bu konuda 6-7´nci aya kadar hareketlilik devam etti. Yaz sezonuyla birlikte Türkiye´de değişen bir sosyal yaşam kültürü oluştu. Tatile çıkan vatandaşlar çoğaldı. 30 yıl öncesine göre İnegöl´de yazın işler olurdu, kışın işler dururdu. Şimdi tam tersi oluyor. Yazın ortasında Türkiye´de işler duruyor. İlk 4-5 ay iyi geçiyor, 3 ay dinlenme modunda geçiyor. Fuarımızın tarihinin öne alınmasının en büyük avantajı tam durgunluk zamanına denk geldi, İnegöl mo0bilya sanayine hareketlilik getirdi. 11-12. ayda fuara girinceye kadar sipariş teslimi yaparlar, İstanbul fuarına kadar piyasalar hareketli geçer.
Fuarın kapasitesi son fuarda da görüldü ki yetersiz. Yeni fuar alanıyla ilgili çalışmalar ne durumda, temeli ne zaman atılacak, ne zaman sona erecek?
BAKANLIK SONUNA KADAR YANIMIZDA
?Bu uzun ve zor bir süreç... Belediyeden yeri devraldık, projemizi çizdirdik. Milletvekilimiz Hüseyin Şahin ile birlikte Bursa´da, Ankara´da, Eskişehir´de, Bilecik´te temaslarda bulunduk. BEBKA´dan, Bakanımızdan sözler aldık. Fuar alanımızı bir şekilde yapmak için heyecanlı olduklarını gördük. BEBKA´da projelerimiz değerlendirildi, kabul edildi. Oradan ilk destek dilimini bekliyoruz. Nasip olursa çok uzun sürmez, oradan paranın tam dönüşümü kesinleşmediği için MODEF yönetimimizle, Vekilimizle birlikte tarihi açıklayacağız. Bakanlıktan, bu işin çok büyük bir proje olduğunu, sonuna kadar yanımızda olacaklarını belirttiler. Artık projelerimizi hazırladık. İşin bitimine kadar bizim yanımızda olacaklarını ifade ettiler. Projemizin bir kümelenme projesi olduğunu, ortakların yalnızca mobilya işinde iştigal eden oda ve dernekler olmasından dolayı sosyal proje olduğunu ifade etmeliyiz. Türkiye ve dünyaya örnek olmuş bir mobilya sektörünün taçlandırılması olacak. Bizdeki bu heyecanı Lütfü Bakanımız da bize yansıttı, kendisinde de heyecan gördük, bize çok sıcak baktı. Projenin bitimine kadar bize destek vereceği sözünü verdi.?
Yeni fuar alanı sadece mobilya ve tarım haricinde başka hangi sektörlere ev sahipliği yapacak?
ALTERNATİF FUARLAR ARAYIŞINDAYIZ
?Hayalimiz mobilya ile başladı ve fuar alanının yetmemesinden dolayı, İnegöl´deki mobilya sektörünün hızlı gelişiminden dolayı bu adımları attık. Bundan 10 sene önce fuar alanı bizim için çok büyüktü ama 10 senelik süreçte organize sanayi 2. Etap açılınca fabrikalar 10-20 bin metrekareye çıktı, fuar alanı ufak gelmeye başladı. İnegöl´de 2 binin üzerinde üreticinin olması, İnegöl dışından taleplerin gelmesi bizi bu işe itti. Yerin ufak olduğunda kanaat getirince bu işe başladık.Böyle bir risk almak gerekiyordu, elimizi taşın altına koymamız gerekiyordu. İnşallah daha iyi olacak, dünyanın tanıdığı bir fuar olacak. Daha fazla kıtadan daha fazla ülkeden ziyaretçi alacağız. Hayalimizi gerçekleştirdiğimizde çok güzel olacak. 80 bin metrekarelik alanı atıl bırakıp 2 fuarla bağlamak istemiyoruz. Makine ve yan sanayi, tekstil ve giyim, otomobil fuarını binamızda gerçekleştirmek istiyoruz. Sosyal alanlarıyla birlikte Türkiye´nin şuan en güzel fuar merkezini yapacağız. Buraya alternatif fuarlar arayışındayız. Profesyonel destekler alacağız. Kendimizi mobilya fuarlarına göre hazırlamışız, onları düzenlemek artık daha kolay oldu, diğer fuarlar için destek alacağız. Onu da zamanı geldiğinde değerlendireceğiz.?
Banka Reklamlarına ilişkin geçtimiz günlerde bir çıkışınız oldu, nedir bu reklamda bir tuzak mı sezdiniz?
BANKA REKLAMLARINI ŞİKAYET EDELİM
?Malum bankanın 3. Reklamı çekildi. Bir esnaf olarak çok üzüldüm. Reklamda herşey gülerek başlıyor, patron ustayı tebrik ediyor. Alacaklı geliyor, hala gülüyor. Paramız da yok, vadeli çekin resmini çekip bankaya atalım, paraya çevirelim diyor. Her şey gülerek anlatılan bir reklam... Ben bunun 3´ünü de izledim, şahsi olarak RTÜK´e şikâyette bulundum. Hem oda başkanı hem bir işveren olarak? Esnafın bu şekilde rencide edilmesi beni üzdü, alın terinin gülerek, alay edilerek bankalarda paraya çevrilmesi veya kırılması, esnafın kârına göz dikilmiş bir reklam olarak düşündürdü. O çeki alıncaya kadar o firma ne sıkıntılar, zahmetler çekiyor? Bankayı kendine ortak yapıyor. Asıl tehlike ödenmediği zaman? Bu sefer fabrikasına, işyerine haciz gelecek. Bunların gereksiz olduğunu, esnafın kredi çekeceği zaman nereden çekeceğini bilen insanlar olduklarını, yeni işyeri açan insanların sıkışık anlarında bankalara yönlendirilmesinin yanlış olacağını ifade ettim. Daha önce çıkan faktöring reklamlarına da karşıyım. Bu karşılığımın benim adımla kalmaması gerekiyor, İnegöl´de ve Türkiye genelinde üreticilerin bu reklamlara karşı olduğunu göstermesi gerekiyor, şikâyet edilmesi gerekiyor. Ben kendim,bankanın bizimle alay ettiğini düşündüm, şikâyet ettim.?
Geçmişten buyana yaşanan bazı sorunlar vardı. Kalifiye eleman, hammadde vs. Bu sorunlar ortadan kalktı mı?
EN BÜYÜK SIKINTI AŞIRI ZAMLAR
?Sorunların tamamen aşılması imkânsız. Hammaddemizde yüzde 80 ve bazı ürünlerde yüzde 100 oranında zamlar geldi. Bu zamlar periyodik olarak bazen yüzde 5-10 olarak her ay geldi? Fuardan çıktık yine zam geldi. Bunun önüne geçemedik. Kimi yurtdışından dolara endeksli dedi, dolar indi yine zam geldi. Kimisi hammadde fabrikası yandı dedi, düzeldi yine zam geldi. Sektörün en büyük sıkıntısı plansız, aşırı gelen zamlardır. Güzel tarafları da var, karekodlu çek uygulamasına başlandı. Güvence geldi. Bankaların teminatlarını biraz daha yükseltmeleri gerekir. Teminatlar artınca çeklerin sağlamlığı daha da artacaktır.?
Yakın zamanda odanızın seçimi var, yeniden aday olacak mısınız?
2018´DEKİ SEÇİMLERDE ADAYIM
?Başkanlığım 2010 yılında başladı. 7 yılı bitirmek üzereyim. 2018´de seçimler olacak. Çok net seçimler olacak diyemiyoruz, bir erteleme de olabilir. İTSO seçimleri son hafta ertelenmişti. 2 önemli projemiz var. Fuar alanı inşaatını başlayıp temelinin atılması, 2. OSB´den 3 sene önce istediğim,üyelerimize ve kendini geliştiren mobilyacılarımıza bin metre ve üzeri ortak hareket ederek minik veya orta ölçekli fabrikalar yapma, orada sanayi tipi oluşturmak istiyorduk. Bunun üzerinde titizlikle duruyoruz. Bu yeri alıp başlamayı çok istiyoruz. Kamulaştırma bitmediği için sözünü aldık ama yer tahsis edilmedi. Yer tahsis edildikten sonra orada yeri olmayan üyelerimize ve İTSO üyelerine yalnızca üretim yapacak, faaliyetlerine devam eden arkadaşlarımıza yer vermek istiyoruz. Bunun için de 2018´deki seçimlerde adayım.?
Oda başkanlığınız süresi içerisinde ne gibi faaliyetlerde bulundunuz,?
BASINA YANSIYAN VE YANSIMAYAN HİZMETLERİMİZ VAR
?Yurtiçi yurtdışı fuar gezileri, İnegöl fuarına katılım, İnegöl fuarının değerinin artırılması, seminerler, reklam çalışmaları, okullara makine yardımı, evi yanan arkadaşlarımıza mobilya yardımı, sektörde kaza geçirip sakatlanan, ama emekli olamayan arkadaşlarımıza ekonomik destekler gibi faaliyetlerimiz oldu. İnegöl mobilya tarihini anlatan kitap hazırlıyoruz. Bu kitap, İnegöllü mobilyacıların ortak dilde konuşmasını sağlayacak hem de bilimsel araştırmayla yazılacak. Üyelerimize ve mobilyacılarımıza seçimde dağıtacağız. Birçok faaliyetimiz var. Kısaca aklımda olanlar bunlar.?
Sektördeki firma sayısı sürekli artmakta, ancak kurumsallaşan firma sayısı ise nerede ise yok gibi. Bu durumu nasıl değerlendirirsiniz?
SANATIMIZIN KIYMETİNİ BİLELİM
?Kurumsal çalışan firmalarımız var. Epey firmamız marka değerini büyüttü, istihdamını artırdı ama bu işler kolay olmuyor. Mobilya tarihimiz ne kadar eski olsa da atılımlarımız 90´lı yıllarda başladı, büyüme oranlarımız 2000´li yılların başında başladı. Büyümek için yeniyiz, sanayileşme için yeniyiz ama temelimiz eski. Bunun için üzerinden birkaç kuşak daha geçmesi gerekiyor. Kimya, tekstil, otomotiv sektörlerindeki gibi sanayileşme hızlı olmuyor. Altyapısı bizde de yok, çalışan personelde de yok. Tekstilde, kimyada, otomotivde yetişmiş, profesyonel üreticiler var. Biz şimdi hem kendimizi hem personelimizi, hem bayilerimizi geliştiriyoruz. 25-30 yıl sonra 3. kuşaklarda sanayileşmenin meyveleri alınacaktır. Firmalar gelişmiş sektörlerdeki gibi kurumsallaşacaktır. İnegöl´de hiçbir zaman bitmeyeceğine inandığım bir şey var, küçük atölyeler, esnaf ve sanatkâr? Bizim kalitemiz bunlar. Bu işin işçiliğini, el sanatını veren bu arkadaşlar. Bunlar hem sanatkâr yetiştiriyorlar, hem de Kayseri, İstanbul veya birçok sektörün yapamadığı el becerisi işlerini yapıyorlar. Yan sanayi, aksesuar, ahşap iskelet ve son zamanlarda moda olan ahşap ayak üretiminde İnegöl çok iyi. Bütün ahşap ayak üreticileri ful çalışıyor. Hep birlikte büyüyüp gelişiyoruz. Orta, ufak ölçekli arkadaşları kaybedip tamamen sanayileştiğimizde bu kaliteyi ararız. Hangi sektöre bakarsanız bakın en iyisi el işiyle yapılanlardır. El işçiliğiyle yapılan her şey, şuan en iyisidir. Biz de sanatımızın kıymetini bilelim. El becerisiyle yapılan işlerin değeri, katma değeri olmalı ve bu sektörü ileriki kuşaklara aktarmamız lazım?.
Şuan iç piyasamı ihracat mı daha hareketli. Hangi ülkelere daha çok ihracat yapılmakta?
YURT İÇİ VE İHRACATTAKİ DENGEYİ KURMALIYIZ
?Yurtiçinde ağırlığımız devam ediyor, ihracatımızda üretimimizin yüzde 30´larında. Bazı aylarda artabilir fakat ağırlığımız Türkiye genelinde? Türkiye ihracatının yüzde 15´ini gerçekleştiriyoruz. Bu hızlı bir şekilde artmaya başlayacak. Komşu ülkelerde son zamanlarda yaşanan sıkıntılar bizi etkiledi. Yunanistan ekonomik savaşını yenemedi, eskisi gibi İnegöl´den mobilya alımları yok. Irak´ta bu kadar olay olmasına rağmen halen İnegöl´ün ve Türkiye´nin en önemli ihracat ülkesi? İran yavaş yavaş başladı, Suriye ve Mısır´da sıkıntılar var. Onlar düzeldikçe İnegöl mobilya ihracat rakamları artacak. Yalnızca bunlara bağlı değiliz. Hindistan´da fuara girilecek. Dünyanın her tarafında kendimizi tanıtmaya çalışıyoruz. Bunlar ısrarla takip edilip araştırılmalı. İhracat rakamlarımız yüzde 50-50 olmalı. Müşterimiz karşısında daha dik durabilmek, ürünlerimizi daha katma değerli satabilmek için yüzde 50 yurtiçi yüzde 50 yurtdışı dengesini kurmalıyız.?
İnegöl mobilyası artık tanıtım noktasında bir sıkıntı yaşamıyor. Bundan sonrası için neler yapılabilir. ihracatı arttırmak için neler yapılabilir?
ERTUĞRULGAZİ ESKİYE ORANLA DAHA HAREKETLİ
?Ertuğrulgazi Caddesi´nin dernekleşmesi önerisi yapan ilk kişi bendim. Tavsiyede bulunmuştum. Oluşuma gidin, muhatabınız belli olsun demiştim. 2011 yılında da böyle bir projemiz vardı, totemler dikecektik fakat muhatap kişiler bulamıyorduk. Her toplantıya farklı kişiler geliyordu. İlk seçildiğim dönemde Alinur başkanla birlikte bu projeyi anlattım. Onlar da belediye olarak bu işe sıcak bakmışlardı fakat Osmanbey´den Ertuğrulgazi´den her toplantıya farklı insanlar geliyorlardı. Para işine geldiğinde kimse söz kesemiyordu. Totemlerin ayaklarının bile yerleri belli olmuştu ama proje iptal oldu. Bazıları işi ciddiye almıyorlardı. Şimdi bir yönetimleri var, Ertuğrulgazi Caddesinin bir muhatabı var. Bu dernek artık festival yapar, şenlik yapar, birçok etkinlik yapar? Osmanbey Caddesi ile ilgili aynısını söylemiştim. Onlardan o ışığı alamamıştık ama yine dernekleşme kendi ellerinde. Onlar da bir atılım yapmak isterlerse kimse buna karşı gelmez. Türkiye´nin en eski mobilya caddesi? Oranın hala geleni gideni var fakat böyle bir oluşum orası için de ihtiyaç? Yaparlarsa şuanki durumdan daha iyi olurlar?.
KDV indiriminin sektöre yansımalara nasıl oldu. Yeniden indirim beklentiniz var mı?
HAMMADDE DE KDV İNDİRİMİ OLMALI
?KDV indirimi sektöre bir hareket getirdi, piyasaları hareketlendirdi, alıcıların bu tür reklamları televizyonlarda görmeleriyle birlikte tüketicinin süreç içindeki alışverişlerini hızlandırdı. Sektöre fayda getirdi ama kalıcı olması için tüm Türkiye´deki mobilyacılardan bir talep var. Hammaddenin de aynı şekle getirilmesi gerekir. Suntayı, süngeri, boyayı yüzde 18´le alıp yüzde 8´le çıkış yaparsak o da sıkıntı. Geçici olunca süreç o kadar etkilemedi ama devamlı olursa hammaddesiyle birlikte sürecin yürümesi gerekir. Onun için hükümetin bu işe sıcak bakacağını zannetmiyorum.?
Sanayi bölgesinde alt yapı ve asfalt sorunu yaşanıyor. Esnaf oldukça rahatsız. Bu durum çözüme ne zaman kavuşacak. Bu konuda ilgili yerlere gerekli müracaatları yapıyor musunuz?
2018´DE SANAYİNİN ASFALTLANMASI BİTECEK
Duyarsız kalmadık. Hep bu işin peşindeydik. Bursa Büyükşehir Belediyesine, BUSKİ Genel Müdürüne bizzat kendim fotoğraf atıyordum, telefon açıyordum, sorunları dile getiriyordum. İnegöl´de bugüne kadar yapılmamış altyapı çalışmalarının başladığını ve 22,5 milyon TL´lik çalışma yapıldığını söylüyordu. Kooperatif alanının olduğu alanda 60-70 santim sular birikiyordu. Bunların gideri olmadığı için büyük havuzlar oluşuyordu. Bunlar hep şikâyet konusuydu. Uzun yıllar sanayinin ihtiyacını karşılayacak bir altyapı yapılıyor. Yeni atanan Belediye Başkanımıza ilettim, en azından altyapısı biten yerlerin asfaltlarını atalım dedim ve çalışmalar şuan yapılıyor. Kışa girmeden bunu bitirmek istiyoruz. 2018´de sanayinin asfaltlaması bitecek?.
Son olarak sizin sektörle ilgili beklentilerinizi ve hedeflerinizi alabilirmiyiz?
DEVLET TEŞVİKLERİNDEN DAHA FAZLA YARARLANACAĞIZ
?Biz bu işin içinde yetiştik. Sanayinin tozunu, kokusunu çocukluğumdan beri hisseden biriyim. Sektör dalgalı bir sektördür. İşler biraz hareketlendiğinde bizden mutlusu yoktur, biraz krizler olunca karamsarlığa kapılırız ama yine işimize bakarız. Bu sektör birçok şey gördü ama biz ertesi gün işimize baktık. Siyasi, ekonomik olayları, doğal afetleri gördük, yardımlarda bulunup ertesi gün işimize baktık. 15 Temmuz oldu, Pazartesi günü hiçbir şey olmamış gibi işimizdeydik. Sektörümüz bazen siyasi bazen ekonomik krizlerden etkilense de bu işi yapmayalım deme şansımız yok. Yürüyen bir işimiz var, yapmaya çalışıyoruz. Bugüne kadar mümkün olduğunca az devlet destekleriyle bu güne geldik. Bundan sonra daha fazla kullanacağız. Profesyonel rehberlereihtiyacımız var. Devletin yol göstermesine de ihtiyacımız var. Sanayici nasıl olur, büyüme nasıl olur, dengeler nasıl olur, devletin bu konulardaki uzman ekipleri var. Bunlardan talepte bulunacağız, onlar da gelip sanayinin gelişimine katkıda bulunacaklardır. Bazen sevineceğiz bazen üzüleceği ama işimizi en iyi şekilde yapacağız. Sorunlar bitmez. Türkiye´de ilklerden birisi Hacı Sevim Yıldız Mesleki Eğitim Kampüsü kuruldu. 2017 yılı içinde Türkiye´de 18 tematik lise açıldı, bunlardan biri İnegöl´de mobilya lisesi olarak açıldı. Bu sene 90 öğrenci aldı, her yıl 90 öğrenci alıp mezun edecek. Arkadaşlarımız mobilya sektörüne katkı sağlayacaklar. Üniversitelerde okuyan öğrencilerimiz de mobilya sanayini cazip görüp dönüş yapıyorlar. Bu değişim kalitemizi artıracak. Tahsil olmazsa olmazdır, ama sanat da kolay bir şey değildir. Tahsille sanatı birleştirince daha iyi olacak. Büyüme oranlarımızı iyi hesaplayalım, adımlar atarken uzun vadeli düşünelim, fuarın getirdikleriyle hemen coşmayalım. İnegöl mobilya sanayinde kiralar çok yüksek. Bu kiraların da ödenmesi için insanlar ürünlerinde fedakârlık yapıyorlar, paranın dönere getirilmesi için katma değeri ürünler yapmak zorunda kalıyor. Organize Sanayi içinde mobilyacılara yapılacak projenin en önemli ayaklarından biri bu. Kiralar düşmese de sabit kalmalı? Kiracıların durumlarını unutmasınlar, onlara yardımcı olsunlar.?
